गाउँपालिका (Rural Municipality)

 🏘. गाउँपालिका भन्नाले के बुझिन्छ ?? वा गाउँपालिका भनेको के हो ??
➤ ५ देखि २१ ओटा सम्म वडाहरू मिलाएर समाजको विकास र व्यवस्थापनका लागि बनाएको स्थानीय तहलाई गाउँपालिका भनिन्छ।
➤ गाउँ विकास समितिलाई बिस्तार गरेर बनाइएको नेपालको नयाँ निर्मित स्थानीय प्रशासनिक एकाई ।

🏘. नेपालको वर्तमान संविधानअनुसार नेपाललाई कति तहमा विभाजन गरिएको छ ??
➤ ३ तह
➤ सङ्घ, प्रदेश र स्थानीय

🏘. केन्द्रमा कुन सरकार रहन्छ ??
➤ सङ्घीय सरकार

🏘. नेपाललाई कति प्रदेशमा विभाजन गरिएको छ ??
➤ ७ प्रदेश

🏘. स्थानीय तह भन्नाले केलाई बुझिन्छ ??
➤ गाउँपालिका र नगरपालिका लाई

🏘. स्थानीय कानून भनेको के हो ??
➤ दफा ३ बमोजिम सभाले बनाएको ऐन तथा कार्यपालिकाले बनाएको नियम, कार्यविधि, निर्देशिका वा जारी गरेको आदेशलाई स्थानीय कानून भनिन्छ।

🏘. जनतासँग नजिकको र प्रत्यक्ष सम्पर्कमा रहने तह कुन हो ??
➤ स्थानीय तह (गाउँपालिका र नगरपालिका)

🏘. नेपालमा २०७३ फाल्गुन २७ मा लागू हुदाँ स्थानीय तहको सङ्ख्या कति थियो ??
➤ ७ सय ४४ वटा स्थानीय तहहरू कार्यान्वयनमा आएका थिए।

🏘. नेपालमा हाल कति ओटा गाउँपालिका छन् ??
➤ ४६०

🏘. गाउँपालिकाको न्यायिक समितिमा को-को हुन्छन् ??
➤ उपाध्यक्षको संयोजकत्वमा अन्य दुई जना सदस्यहरू

🏘. गाउँसभा भनेको के हो ??
➤ संविधानको धारा २२२ बमोजिम गाउँपालिकाको व्यवस्थापकीय कार्य गर्ने अङ्गलाई गाउँसभा भनिन्छ।

➤ गाउँसभामा जनताद्वारा निर्वाचित जनप्रतिनिधिहरू रहेका हुन्छन्।

🏘. गाउँ कार्यपालिका भनेको के हो ??
➤ गाउँपालिकाको सम्पूर्ण कार्य विभाजन र सम्पादन गर्ने कार्यकारिणी अङ्गलाई गाउँ कार्यपालिका भनिन्छ।
➤ गाउँ कार्यपालिकामा जननिर्वाचित प्रतिनिधिका साथै गाउँसभाले निर्वाचित गरेका सदस्यहरू हुन्छन्।

🏘. गाउँ कार्यपालिकाको कार्यकाल कति वर्षको हुन्छ ??
➤ ५ वर्ष

🏘. गाउँसभाका सदस्यहरूको सङ्ख्या के अनुसार फरक-फरक हुन्छ ??
➤ वडाको सङ्ख्याअनुसार

🏘. एक गाउँपालिकामा कति देखि कति ओटासम्म वडा रहने व्यवस्था छ ??
➤ ५ देखि २१ ओटा सम्म

🏘. गाउँसभाको गठन संविधानको कुन धारा अनुसार गरिन्छ ??
➤ धारा २२२

🏘. गाउँसभाको गठन कसरी हुन्छ ??
➤ निम्नानुसार हुन्छन्ः

🏘. गाउँ कार्यपालिकाको गठन कसरी हुन्छ ??
➤ निम्नानुसार हुन्छन्ः

🏘. गाउँपालिकाले प्रदान गर्ने सेवा र सुविधाहरू के-के हुन् ??
➤ यसप्रकार छन्ः
(क) स्थानीय जनताका लागि आवश्यक पर्ने सेवाहरूको व्यवस्था,
(ख) स्थानीय स्तरका विकास आयोजनाहरू सञ्चालन,
(ग) स्थानीय जनतालाई घरजग्गा र धनीपुर्जा वितरण,
(घ) स्थानीय स्तरमा रेडियो वा एफ. एम. सञ्चालन,
(ङ) स्थानीय तथ्याङ्क, अभिलेख सङ्कलन तथा व्यवस्थापन,
(च) आफ्नो अधिकारसूचीमा परेका विभिन्न कर सङ्कलन,
(छ) स्थानीय सहकारीको रेखदेख,
(ज) आधारभूत र माध्यमिक शिक्षा व्यवस्थापन,
(झ) आधारभूत स्वास्थ्य र सरसफाइका कार्य र
(ञ) सामाजिक सुरक्षा र व्यवस्थापनसम्बन्धी कार्य।

🏘. गाउँ कार्यपालिकाले गर्ने कार्यहरू के-के हुन् ??
➤ यसप्रकार छन्ः
(क) सामान्य प्रशासकीय कार्य
(ख) राजश्व तथा आर्थिक कार्य
(ग) पूर्वधार विकास कार्य
(घ) आर्थिक विकास कार्य
(ङ) सामाजिक विकास कार्य
(च) योजना, अनुगमन तथा मूल्यांकन कार्य
(छ) तथ्याङ्क व्यवस्थापन
(स्रोतः गाउँ कार्यपालिका नियमावली, २०७४)

🏘. गाउँ कार्यपालिका गठन गर्नुको मुख्य कारण के हो ??
➤ गाउँपालिका भित्रका जनताको काम छिटो छरितो र पारदर्शी तरिकाले सम्पन्न गर्न।

🏘. विधेयक भनेको के हो ??
➤ सभामा पेश भएको ऐनको मस्यौदा हो।


यस्तै नगरपालिका (Municipality) सम्बन्धी जानकारीको लागि यहाँ थिच्नुहोस।

©विद्यार्थी पुस्तक भण्डार

Ⓢ Uttar Tamang